İran’ın Komican İlçesinin Toponimlerine Genel Bir Bakış
Özet Görüntüleme: 120 / PDF İndirme: 46
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10429162Anahtar Kelimeler:
İran, Merkezi İli, Komican İlçesi, İsimlendirme Motivasyonları, MikrotoponimÖzet
Somut olmayan kültürel mirasın en önemlilerinden biri olan yer adları, herhangi bir bölgenin diline, tarihine ve coğrafyasına ilişkin dikkate değer bilgiler içermektedir. Bu çalışmada, İran’ın Markazi ilinde yer alan Komican ilçesinin 57 yerleşim bölgesinden (2 şehir ve 55 köy) toplanan 2678 mikrotoponim analiz edilerek araştırılmıştır. Komican ilçesinde Türk dilinin tehlike altında olduğu göz önüne alındığında, bu bölgeye ait birçok mikrotoponimin de giderek yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olması, bu araştırmanın yapılmasının gerekliliğini açıklamaktadır. Sonuçlara göre, mikrotoponimlerin sıklığı ile her köyün coğrafi konumu arasında anlamlı bir ilişki vardır yani dağlık köylerde bulunan mikrotoponimler genellikle sayı olarak daha fazladır. İncelenen oykonimlerin yerel ve resmî telaffuzları arasında gözlenen farklılık, bazen resmî isimlendirme aşamasında yerel ismin tahrif edilmesi sonucuna neden olabilmektedir. Oykonimlerin yapısında kullanılan topoformantlar önemli bir çeşitlilik göstermektedir, bu da onları en azından topoformantsız oykonimler, abad veya ava topoformantlı oykonimler, hidrotopoformantlı oykonimler ve diğer tür topoformantlı oykonimler olmak üzere 4 farklı grupta sınıflandırma olanağı sağlar. Sözcüksel ve yapısal açıdan bakıldığında mikrotoponimlerin çoğu Azerbaycan Türkçesine aittir. Toplanan mikrotoponimlerin 1300’den fazla örneğinde oronimler sıklıkla görülmekte bunu hidronimler ve dromonimler takip etmektedir. Anlamsal olarak, tanımlayıcı adlar, antropotonimler, fitotoponimler ve zootoponimler sırasıyla en yüksek orana sahiptir. Şunu da belirtmek gerekir ki, 100’den fazla toponimin dilsel bağlantısı şu anda belirsizdir ve bu durum bağımsız çalışmalar gerektirmektedir. Çünkü bölge ve komşu bölgelerde bilinmeyen bir dil katmanının var olma ihtimalini de yükseltebilir.
Referanslar
Alasli, M. (2019, July 15-20). Toponyms’ contribution to identity: The case study of Rabat (Morocco). 29th International Cartographic Conference, Tokyo, Japan. DOI: 10.5194/ica-proc-2-3-2019
Əliyeva, R. (Red.) (2007). Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti 1. Şərq-Qərb.
Ghasemkhani, T. (2012). Barresi-ye farayand-e tekrar dar guyesh-e Torki-ye Fazlabad. [Master’s thesis, University of Islamic Azad]. https://srb.iau.ir/library/fa/page/6172/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%87%D8%A7
Gün, F. ve Kasımhani, İ. (2023). İran’da eski Türk kültlerinin izleri: Komican bölgesi kaya kültü örnekleri. Tarih Okulu Dergisi, (62), 97-124. DOI: 10.29228/Joh.65899
Komijani Bozcheloei, Z. A, Ghiasian, M. S. ve Taheri Ardali, M. (2022). Parakandegi-ye zabani dar ostan-e Markazi. Nashriye-ye elmi-ye zaban-e Farsi va guyeshha-ye Irani, (13), 201-216. DOI: 10.22124/PLID.2023.22965.1615
Makhmudovna Ismatova, N. (2021). Principles of toponyms classifications. Academic Research in Educational Sciences, (3), 1025-1029. DOI: 10.24411/2181-1385-2021-00503
Mezkit Saban, G. (2020). Türk kültüründe ilahi varlık kurt ana ve kurt ata’nın anadolu geleneklerindeki doğum pratiklerine etkisi üzerine bazı tespitler. Kesit Akademi Dergisi, (6), 232-240. DOI: 10.29228/kesit.44539
Narzilloyeva, M. (2023). Lexical features of microtoponyms of Zhondor. International Journal of Innovative Analyses and Emerging Technology, (3), 11-14.
Refahi Alamdari, F. (2014). Mabani-ye toponymy va negahi be toponymha-ye Iran. Firuz Refahi.
Shirzadeh, Gh., Sharahi, E. va Kaka, Gh. (2013). Gozaresh-e moghaddamati-ye barresi va shenasayi-ye bastanshenakhti-ye shahrestan-e Komijan, ostan-e Markazi. Majalle-ye Payam-e Bastanshenas, (19), 51-72.
Şahin, İ. (2011). Yeradıbilimi araştırmalarında mikrotoponiminin yeri, önemi ve araştırma yöntemi: Tırnak köyü (İçel/Gülnar) örneği. Turkish Studies, (6), 1748-1770. DOI: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.2076
Tameh, M. (2020). Vajeha-ye marbut be tabiat va padideha-ye tabii dar kodenamha-ye İrani va karbord va pishine-ye an. Majalle-ye Motaleat-e İrani, (40), 233-266. DOI: 10.22103/jis.2021.16544.2071
Torayeva, S., Kargar, M. and Nuri, H. (2023). The concept of micro toponyms. Study of micro toponyms. Journal of Pedagogical Inventions and Practices, (18), 8-10.
URL-1: Dargah-e Melli-ye Amar. Retrieved on 14 November 2023 from https://www.amar.org.ir/
Zeyghami, H. (2017). Ravayat-e amiyaneh darbare-ye vajhetasmiye-ye jaynamha-ye shahrestan-e Komijan [Master’s thesis, University of Tehran]. https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/7c4115745a77ce7f8a4b6278140eb527
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 BURANA - Türkoloji Araştırmaları Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.